Herstellen van riviernatuur  

De natuur in en rond rivieren heeft een belangrijke functie in Nederland. Onze rivieren zijn een leefgebied voor veel planten en dieren, leveren drinkwater voor de mens, beregeningswater voor de landbouw en vormen een waterbuffer in natte én droge tijden. Maar de riviernatuur ging de afgelopen eeuwen flink achteruit door veiligheid, scheepvaart en ander menselijk ingrijpen. Soorten planten en dieren verminderden in aantal of verdwenen zelfs. Dat betekent dat de biodiversiteit afnam. En dat moet anders. Daarom zetten we ons in om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is één van de programma’s die helpt de natuur te herstellen.   

Buitenwaarden Welsum/Katerstede 

Voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit is het creëren van een ondiep stromende leefomgeving voor dieren en planten belangrijk. Om dit te bereiken onderzoeken we de mogelijkheid om natuurvriendelijke oevers en een meestromende geul in de Buitenwaarden Welsum/Katerstede aan te leggen: 

Natuurvriendelijke oevers  

De oevers in de Buitenwaarden Welsum/Katerstede zijn grotendeels van steen. Dit is geen geschikt leef- en opgroeigebied voor planten en dieren. Daarom willen we deze oevers op sommige plekken  natuurvriendelijk maken door de stenen weg te halen en een flauwe, zandige oever te creëren. Natuurlijke processen zoals afkalving en aanzanding krijgen weer de ruimte. Hierdoor ontstaat er meer leefgebied voor waterplanten, macrofauna en vissoorten die van stroming houden, zoals de winde, serpeling, kopvoorn en barbeel. 

Meestromende geul 

We bekijken of we in bestaande laagtes van de uiterwaard een meestromende geul kunnen aanleggen die aan beide zijden in verbinding staat met de IJssel. Door de verbinding aan beide zijden gaat het water in de geul stromen en ontstaat een beschutte leefomgeving voor vis, waterplanten en macrofauna. Deze beschutte leefomgeving biedt bescherming tegen onder andere de golfslag van scheepvaart.  

Van schetsontwerp naar conceptvoorstel van het voorlopig ontwerp 

Het conceptvoorstel van het voorlopig ontwerp is een verdere uitwerking van het schetsontwerp. Het schetsontwerp is tijdens de eerdere publieksbijeenkomst op 10 december gedeeld met de omgeving. De omgeving kon hierop reageren en suggesties aandragen. Op basis van deze reacties, gesprekken met belanghebbenden en onderzoeksresultaten is het schetsontwerp uitgewerkt naar een conceptversie van het voorlopig ontwerp. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het schetsontwerp zijn:   

1. Een aangepast tracé voor de meestromende geul. Deze sluit nu niet meer aan op de Katerstede, maar staat zuidelijker in verbinding met de IJssel. Hierdoor ligt de geul verder van de dijk en zijn er geen extra maatregelen nodig die voorkomen dat de geul een negatief effect heeft op de ecologie en kwel- en grondwaterstromen; 

2. Het toevoegen van duikers in de geul, zodat de percelen tussen de geul en de IJssel bereikbaar blijven. Ook het cultuurhistorisch waardevolle Tichelspoor blijft hierdoor behouden; 

3. Het plaatsen van duikers met afsluiters in de bestaande watergangen om verdroging van het ooibos tegen te gaan en een opgroeigebied voor vis te creëren. Een duiker is een buis onder de grond waardoor water onder een weg of pad kan doorstromen. Met de afsluiter kan de buis open of dichtgezet worden. Het voornemen is om de duiker open te zetten bij hoogwater, zodat water vanuit de geul in de watergangen kan stromen. We onderzoeken of we dit water langer vast kunnen houden en zo verdroging van het ooibos en de Katerstede tegen kunnen gaan. Het is niet nodig om de bestaande watergangen uit te graven, waardoor deze maatregel geen negatief effect heeft op de dijk en grondwaterstromen.   

4. Het creëren van of het verhogen van een bestaande oeverwal (met enkele tientallen centimeters), zodat de uiterwaard niet vaker overstroomt dan in de huidige situatie bij hoogwater in de IJssel of in de geul. 

5. Het aanbrengen van rivierhout in verschillende kribben van de natuurvriendelijke oevers. Rivierhout is een dode boom, bij voorkeur een boom die al gekapt moest worden, die in het water wordt gelegd. Het rivierhout biedt een beschutte schuilplaats voor vissen. Daarnaast ontmoedigt het ongewenste recreatie. Denk aan zwemmers en illegale visserij. Bij de visoevers wordt geen rivierhout geplaatst. Deze blijven behouden.  

 Bekijk hier het conceptvoorstel voor het Voorlopig Ontwerp