Toelichting schetsontwerp Buitenwaarden Windesheim 

Gebied Buitenwaarden Windesheim 

Het gebied Buitenwaarden Windesheim ligt aan de oostelijke oever van de rivier de IJssel, vlak bij het dorp Windesheim en het buurtschap Harculo. De uiterwaard is onderdeel van het Natura2000 gebied Rijntakken en bestaat voor het grootste deel uit natuur. In het midden van de Buitenwaarden Windesheim staan enkele woningen op het hoogwatervrije terrein van de oude steenfabriek Alteveer. Deze woningen zijn bereikbaar via een toegangsweg die door de uiterwaard loopt: de Fabrieksweg. In het noordelijk deel van de uiterwaard bevindt zich een agrarisch perceel. Ten noorden daarvan ligt het terrein van de vroegere IJsselcentrale, met twee oude havens die in verbinding staan met de IJssel.  

Schetsontwerp 

In het schetsontwerp kunt u het toekomstige plan voor natuurontwikkeling in de Buitenwaarden Windesheim zien. Hier kunt u het schetsontwerp bekijken. Tijdens het opstellen van het schetsontwerp hebben wij gesproken met eigenaren, pachters en andere betrokkenen middels één-op-één gesprekken, ontwerpsessies en een publieksbijeenkomst. We hebben zoveel mogelijk wensen en suggesties, binnen de kaders van het project, meegenomen in de uitwerking van het schetsontwerp. 

Twee meestromende nevengeulen 

In Buitenwaarden Windesheim leggen we twee meestromende nevengeulen met ondiep water aan. Het is niet mogelijk om één lange geul aan te leggen vanwege de aanwezigheid van twee gastransportleidingen. Nevengeulen komen van nature voor langs de IJssel, maar zijn door bedijking en het rechttrekken van de rivieren grotendeels verdwenen. Nevengeulen maken het rivierengebied rijker aan gevarieerde plant- en diersoorten.  

Zuidelijke meestromende nevengeul 

In figuur 1 ziet u de uitsnede van de zuidelijke meestromende geul in de Buitenwaarden Windesheim. De instroom van deze geul bevindt zich bij de bestaande aansluiting van de Middenplas op de IJssel. Ten zuiden van de Noordelijke Plas stroomt het water weer de IJssel in. Halverwege kruist de geul de Fabrieksweg via een duiker onder de weg. De natuurwaarden in de Zuidelijke plas, de geïsoleerde plassen langs de winterdijk en de Noordelijke Plas willen we behouden. Daarom loopt de geul niet door deze plassen heen. We leggen ook een ophoging aan langs de geul. Deze zorgt ervoor dat het achterliggende gebied in de toekomst niet vaker overstroomt dan nu.  

 

 

Noordelijke meestromende nevengeul 

In figuur 2 ziet u de uitsnede van de noordelijke meestromende geul in de Buitenwaarden Windesheim. De instroomopening van deze geul komt ten zuiden van de zuidelijke haven van de voormalige energiecentrale Harculo. De geul kruist de instroomopening van deze haven. Deze instroomopening wordt deels dichtgemaakt. De geul komt uit in de noordelijke haven van de voormalige energiecentrale. Tussen de in- en uitstroom van de geul maken we een stenige vooroever met daarachter ondiepe plassen. De stenige vooroever zorgt ervoor dat er niet te veel zand in de vaargeul komt. Dit is niet wenselijk voor de scheepvaart. 

 

 

Rivierhout 

In het zuidelijk deel van de Buitenwaarden Windesheim plaatsen we op verschillende plekken rivierhout. Dit doen we langs de bestaande natuurvriendelijke oever en bij de instroomopening van de zuidelijke geul (zie figuur 3). Hierdoor ontstaat een interessant onderwaterleven. Wieren, algen en mossen vestigen zich op het hout en trekken kleine waterdiertjes aan. Deze diertjes trekken weer vissen aan, die hun eitjes leggen op de rustige plekken tussen de takken en wortels. Ook vinden vislarven en (jonge) vis rustige, veilige plekken tussen het rivierhout. Zo werkt het rivierhout als een zoetwaterkoraalrif en draagt het bij aan een rijker ecosysteem. 

 

Vervolg 

De volgende stap in het proces is het uitwerken van een schetsontwerp naar een voorlopig ontwerp. Wij werken het ontwerp daarbij in meer detail uit. In deze fase voeren we ook (veld)onderzoeken uit, zoals bodemonderzoek en rivierkundige berekeningen. Daarnaast toetsen we of het ontwerp vergunbaar is. Dit heeft mogelijk wijzigingen in het ontwerp tot gevolg.  

We verwachten dat een conceptversie van het voorlopig ontwerp in de tweede helft van 2025 gereed is. Belanghebbenden worden dan geïnformeerd en krijgen de kans om te reageren. De werkzaamheden starten naar verwachting in de periode 2026/2027.