Ingenieursbureau Arcadis heeft in opdracht van Rijkswaterstaat verschillende maatregelen uitgewerkt voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit in en langs de Maas, waaronder de maatregel ‘Oever Casterens Hoeve’ ten westen van Hoenzadriel in de gemeente Maasdriel. 

Stand van zaken

Wat er precies gaat gebeuren, staat beschreven in het Projectbesluit volgens de Omgevingswet. Dit is definitief vastgesteld, gepubliceerd in de Staatscourant en ligt ter inzage van woensdag 9 april 2025 tot en met dinsdag 20 mei 2025. In die periode is het mogelijk beroep in te stellen tegen het besluit bij de Raad van State. 

Verderop op deze pagina vindt u meer informatie over het inzien van de stukken en de beroepsprocedure.

Kaderrichtlijn Water

De plannen vloeien voort uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Die richtlijn heeft als doel de kwaliteit van alle oppervlaktewateren in Europa te verbeteren en bescher­men. Dat geldt dus ook voor de Maas. De uitvoering van de KRW loopt nog door tot en met 2027.

In de loop van de tijd is door menselijk ingrijpen veel veranderd aan het Maaslandschap. Het waterleven is daardoor in de knel gekomen. De maatregelen moeten er voor zorgen dat er ook weer ruimte komt voor natuurwaarden; meer leefgebied voor planten, vissen en kleine waterdiertjes. 
 

Benedenmaas

De ongestuwde Maas vanaf Lith wordt de Benedenmaas genoemd. Hier werken eb en vloed nog een beetje door, daarom ook wel bekend als de Getijdenmaas. Het waterniveau stijgt en daalt dagelijks met zo’n 20 tot 30 cm. Voor de Maasoevers geldt dat deze oorspronkelijk een geleidelijke overgang van water naar land hadden, waar bijvoorbeeld jonge vissen konden schuilen en opgroeien in het ondiepe oeverwater.

Tussen Hoenzadriel en de A2-brug wordt daarom over een lengte van 900 meter de stenen oeververdediging weggehaald, zodat we ook dit leefmilieu zoveel mogelijk terug kunnen geven aan de Maas. Deze maatregel heeft de projectnaam 'Oever Casterens Hoeve'. Dit volgt op de al eerder uitgevoerde ontstening van de rivieroever op een aantal plekken in dit gebied.

Definitief Projectbesluit ter inzage

In het Projectbesluit zijn naast Oever Casterens Hoeve nog twee andere maatregelen in de Benedenmaas opgenomen: Oever Benedenwaarden  (ook in de gemeente Maasdriel) en Geul Bokhoven aan de overkant van de Maas in de gemeente 's-Hertogenbosch. Zie onderstaand kaartje voor de ligging van de drie maatregelen.

Het Ontwerp-Projectbesluit lag ter inzage van 4 december 2024 tot en met 14 januari 2025. Iedereen die dat wilde kon in die periode reageren op de plannen door een zogenoemde zienswijze in te dienen. 

Er zijn acht zienswijzen ingediend. In de reactienota staat beschreven hoe daar mee is omgegaan. De reactienota is een bijlage bij het definitieve Projectbesluit, dat nu voor een laatste keer ter inzage ligt van woensdag 9 april 2025 tot en met dinsdag 20 mei 2025 op www.platformparticipatie.nl/benedenmaas.

In deze periode is het mogelijk beroep in te stellen bij de Raad van State. Op de website staat meer informatie over wie beroep kan indienen en hoe u dat kunt doen.

De documenten zijn ook in te zien op het Rijkswaterstaat-kantoor in Den Bosch (Magistratenlaan 82). Hiervoor kan een afspraak worden gemaakt via 088-7974300.

Het ontwerp op hoofdlijnen

Dit maatregelgebied ligt in de Gelderse gemeente Maasdriel op de rechteroever van de rivier, tussen de A2-brug en Hoenzadriel en loopt van rivierkilometer 215.9 tot 216.8.

'Ontstenen' 

De onnatuurlijke stenen bestorting wordt hier over een lengte van 900 meter tot een halve meter onder de gemiddelde waterstand. zoveel mogelijk weggehaald om betere condities voor vis en kleine waterdiertjes te laten ontstaan.

De verwachting is dat de oeverrand daarna in de loop van de tijd landinwaarts zal eroderen (afkalven) tot ongeveer 25 meter, waarna een stabiele situatie ontstaat. In het begin gaat dat proces wat sneller, omdat de scheepsgolven dan goed vat hebben op het zand en de klei. Zo kunnen ze de grond loswoelen en ontstaat er een zone met ondiep water. Daar gedijen vissen en allerlei nuttige waterbeestjes beter dan in het diepe midden van de rivier, waar ook scheepvaart is.

Gecontroleerde afkalving

Als er eenmaal strandjes zijn gevormd, neemt de snelheid van de afkalving af. Op een aantal plekken mag de afkalving in lengterichting van de rivier niet te ver gaan, zoals bij de A2-brug.

Er is in het ontwerp rekening gehouden met de regel dat de oeververdediging binnen 550 meter van de brug moet blijven liggen. Als extra voorzorg wordt aan het benedenstroomse uiteinde van het werktraject een speciale beschermlaag ingebouwd, een zogeheten falling apron. Dat is een smalle sleuf die haaks op de rivier wordt gegraven en wordt gevuld met keien. Vanaf het moment dat de afkalving dat punt bereikt, spoelen de keien vrij, waardoor verdere zijwaartse erosie langs de Maasoever wordt gestopt. De constructie steekt niet boven het maaiveld uit en krijgt een afdeklaag van gebiedseigen grond die vrijkomt bij het ontstenen van de oever.

Bovenstrooms sluit de nieuwe natuurvriendelijke oever aan op een stuk dat eerder al in 2015 op deze manier is heringericht, genaamd Oever Drielsche Uiterwaard. De oude falling apron aan die kant wordt verwijderd voor een vloeiende verbinding tussen beide trajecten.

Totstandkoming ontwerp en afstemming

Het ontwerp is besproken met onder meer de gemeente Maasdriel, particuliere grondeigenaren, provincie Gelderland en Waterschap Rivierenland. Ook zijn bij andere belanghebbenden relevante informatie en aandachtspunten over het gebied opgehaald, waar zoveel mogelijk rekening mee is gehouden in het ontwerp.
 

Verdere stappen 

Onderstaand schema geeft een overzicht van de stappen in de besluitvorming en doorkijk naar de uitvoeringsfase.

Meer weten of vragen?

Voor vragen over de beroepsprocedure: neem contact op met de directie Participatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat via 070-456 96 07.

Voor inhoudelijke vragen over Oever Casterens Hoeve: bel met Rijkswaterstaat via 0800-8002 (gratis). 

Meer algemene informatie over de maatregelen van Rijkswaterstaat voor ecologisch herstel van de Maas is te vinden op www.rijkswaterstaat.nl/maasoevers, via de nieuwsbrief en in deze brochure.