Oever Afferden-2

Natuurvriendelijk herinrichten Maasoever over een lengte van 400 meter. Status: definitief Projectplan Waterwet gepubliceerd. Dit lag ter inzage van woensdag 16 oktober tot en met dinsdag 26 november 2024. Belanghebbenden hadden in die periode de mogelijkheid in beroep te gaan tegen de plannen.

Kaderrichtlijn Water

Rijkswaterstaat heeft ter hoogte van Afferden in de gemeente Bergen een natuurvriendelijke Maasoever gepland. Daarvoor wordt de kunstmatige oeververdediging zoveel mogelijk weggehaald 

Deze maatregel is onderdeel van een groter ecologisch herstel­programma voor de Maas vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De biodiversiteit in en langs de rivier is de afgelopen 150 jaar achteruitgegaan door allerlei menselijke ingrepen als het vastleggen van de oevers, plaatsen van stuwen en afsnijden van meanders en geulen. Veel van de oorspronkelijke planten en dieren die thuishoren in het riviersysteem zijn daardoor verdwenen of komen nog maar in kleine aantallen voor. Het waterleven is uit balans en de ecologische waterkwaliteit laat te wensen over.

Daarom werkt Rijkswaterstaat Zuid-Nederland al geruime tijd aan ecologisch herstel. Dat gebeurt door oevers en beekmondingen natuurvriendelijker in te richten, geulen aan te leggen en oude Maasarmen nieuw leven in te blazen. Vaak wordt dat gecombineerd met het verankeren van dood hout als aanhechtingsplaats voor allerlei waterinsecten, kleine waterdiertjes en als schuilplaats voor vis. De uitvoering van de KRW loopt nog door tot en met 2027.
 

Definitief projectplan 

Oever Afferden-2 vormt samen met nog negen andere KRW-maatregelen in de Zandmaas het zogeheten deelproject 6. Zie onderstaand kaartje voor een overzicht. Wat er precies gaat gebeuren, staat beschreven in het vastgestelde Projectplan Waterwet voor deelproject 6.

Overzichtskaart van de Maas met de liggting van de 10 KRW-maatregelen die samen in deelproject 6 zitten.

Ontwerp-Projectplan 

Eerder heeft het Ontwerp-Projectplan Waterwet ter inzage gelegen van 5 december 2023 tot met 15 januari 2024. Iedereen die dat wilde kon toen een zienswijze indienen. In totaal zijn er 12 zienswijzen binnengekomen voor dit deelproject 6, die vervolgens door Rijkswaterstaat zijn betrokken bij het voorbereiden van het definitieve Projectplan. In de Nota van antwoord bij dat Projectplan staat beschreven wat er met de ingediende zienswijzen is gedaan. 
 

Overzicht besluitvorming

Het onderstaande schema geeft een overzicht van de verschillende stappen in de besluitvorming en de globale planning richting uitvoering.

Schema met de stappen in de formele besluitvorming, te beginnen in het vierde kwartaal 2023 met de publicatie van het Ontwerp-Projectplan waterwet, vervolgens na het verwerken van de zienswijzen de publicatie van het definitieve Projectplan Waterwet met de mogelijkheid van beroep bij de bestuursrechter plus het voorbereiden van de uitvoering, waarna in het eerste kwartaal van 2025 de behandeling van eventueel hoger beroep bij de Raad van State plaatsvindt en tot slot de periode tweede kwartaal 2025 tot en met december 2027 voor de uitvoering.


Aannemer bekend

Voor de uitvoering van de werkzaamheden is een aannemer geselecteerd: de combinatie Boskalis-Wetering. Zij gaan de komende jaren in totaal 17 KRW-maatregelen langs de Maas buiten realiseren, waaronder deelproject 6. Lees meer hierover in het nieuwsbericht Opdracht voor de volgende stap ecologisch herstel Maas verstrekt. De maatregelen moeten uiterlijk december 2027 zijn uitgevoerd.  
 

Ligging Oever Afferden-2

Het maatregelgebied bevindt zich ten zuidwesten van het gelijknamige dorp op rechteroever van de Maas, tussen rivierkilometer 143.8 en 144.2.

De Maas gezien van de Oever Afferden-2 wat omringt is met planten en gras.
Zij-aanzicht van een deel van het maatregelgebied Oever Afferden-2, vanaf de overkant van de Maas gezien. Foto: ©Studio Retouched.


Het ontwerp op hoofdlijnen

Bij deze oeverstrook wordt de onnatuurlijke stenen bestorting over 400 meter verwijderd. Voor het zuidelijk deel van het achterland geldt een hoge archeologische verwachting. Op die plek blijft de oeververdediging daarom onder water gedeeltelijk liggen, zodat de afkalving niet te ver gaat.

Voorts plaatst Rijkswaterstaat enkele dode bomen in de oeverzone. Met name macrofauna profiteert daarvan. Dat zijn allerlei waterinsecten, mosselen, slakjes en andere kleine diertjes die op en bij dood hout leven. Vanzelfsprekend worden deze boomriffen stevig verankerd om wegdrijven te voorkomen.

Na het ‘ontstenen’ zal de oever in zekere mate afbrokkelen en zich beetje bij beetje landinwaarts terugtrekken. Een zachtere geleidelijke overgang van land naar water is het resultaat. En dat is beter voor de rivierflora en -fauna, die nu weer de kans krijgen terug te keren. 

Luchtfoto van het maatregelgebied waarop het ontwerp is ingetekend en met kort tekstjes de belangrijkste ingrepen staan aangegeven.


Vooronderzoek en afstemming

Ingenieursbureau Arcadis heeft deze maatregel voor Rijkswaterstaat onderzocht en uitgewerkt. Daarbij is gekeken naar zaken als de bodemgesteldheid, de waterhuishouding en aanwezigheid van eventuele beschermde flora en fauna. Ook is gecontroleerd of er kabels en leidingen en eventuele cultuurhistorische of landschappelijke waarden zijn waar rekening mee gehouden moest worden.

Over het ontwerp heeft afstemming plaatsgevonden met direct betrokken partijen als de gemeente Bergen. Daaruit zijn diverse aandachtspunten en wensen naar voren gekomen, waar zoveel mogelijk rekening mee is gehouden in het ontwerp.  Een daarvan was bijvoorbeeld het behoud van oude bomen, zowel solitaire als groepjes bomen, wat ook is doorgevoerd in het ontwerp.


Andere KRW-maatregelen in deze regio

In de gemeente Bergen zijn buiten de vier maatregelen in deelproject 6 nog twee andere KRW-maatregelen bij Rijkswaterstaat in voorbereiding: Monding Heijense Leijgraaf en Geul Ossenkamp. Die doorlopen echter een andere procedure, omdat ze qua planning onder de nieuwe Omgevingswet vallen, die per 1 januari 2024 in werking reedt. Op de betreffende projectpagina's vindt u de actuele stand van zaken van deze andere maatregelen.


Meer weten of vragen?

Voor nadere informatie over de procedure rond het Projectplan Waterwet kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met het Service Center Vergunningen Rijkswaterstaat via 088-7974300.

Kijk op www.samenwerkenaanriviernatuur.nl (riviertakpagina Maas) voor achtergrondinformatie over het programma Kaderrichtlijn Water Maas en een klikbare kaart met alle maatregelen die in voorbereiding en uitvoering zijn. Er is ook een halfjaarlijkse nieuwsbrief en een brochure. Of bel voor andere vragen met de publieksinformatielijn van Rijkswaterstaat 0800-8002 (gratis).

Lat: 51.6272392266838
Long: 6.01327084684454

Een momentje...
Cookie-instellingen