De Maas ontspringt in het noorden van Frankrijk, waar de rivier begint als een klein stroompje. Reizend door Wallonië komt de Maas bij Eijsden Nederland binnen, om 240 km verder stroomafwaarts via de Bergsche Maas en Amer uiteindelijk uit te monden in het Hollandsch Diep.

Moeder Maas, zoals de rivier liefkozend wordt genoemd, heeft een veelzijdig karakter. In het zuiden ligt de snelstromende en onbevaarbare Grensmaas, de enige grindrivier die Nederland rijk is. Verderop gaat ze over in de Zandmaas en zien we een diep uitgesleten rivierdal met kenmerkende terrassen op de flanken.

Stroomafwaarts vanaf Cuijk bevinden zich oude meanders in een vlak landschap. Voor wie goed kijkt zijn daar eveneens oude structuren van kronkelwaarden nog zichtbaar. In de Benedenmaas vanaf Lith is de Maas niet langer beteugeld door stuwen. Daar kan het water weer vrij afstromen. Dit deel wordt ook wel de Getijdemaas genoemd, omdat hier nog enige invloed van eb en vloed merkbaar is.

Elk deel van de Maas brengt zo zijn eigen kenmerkende flora en fauna met zich mee. Het oorspronkelijke karakter is de afgelopen 150 jaar door menselijk ingrijpen echter grotendeels verdwenen. Er kwamen stuwen en sluizen voor de scheepvaart, bochten werden afgesneden om wassend water sneller naar de Noordzee af te voeren en oevers kregen een harde stenen bestorting om afkalving van landbouwgrond tegen te gaan. Dit bracht ons economische voorspoed. Voor het waterleven pakten deze ingrepen echter minder goed uit.

Het leefgebied van de planten en dieren die bij de Maas horen raakte verstoord. Zo belemmert het vaste waterpeil tussen de 7 stuwen de normale dynamiek van de rivier: de stroming, de afwisseling van hogere en lagere waterstanden en het oppakken en weer laten neerdalen van gronddeeltjes. Daardoor zijn veel kenmerkende soorten flink in aantal achteruitgegaan of zelfs helemaal verdwenen. Denk bijvoorbeeld aan de zalm en bepaalde zoetwatermosselen.

Met gerichte maatregelen brengen we daar verandering in. Het uitgangspunt bij dat ecologisch herstel is met het water meebewegen; geleid door het ‘DNA’ van de Maas. Dat gebeurt met respect voor de andere functies van de rivier. We voeren al geruime tijd projecten uit en gaan daar de komende jaren mee door.

Uiteraard zijn er meer organisaties actief langs de Maas. Het mooie is dat we vaak dezelfde doelstelling hebben. Dat mondt uit in coproducties van groot tot klein, altijd in samenspraak met de omgeving. De bindende factor is riviernatuur. Zodat niet alleen soorten die van rustig en beschut water houden, maar ook de stromingsminnende zalm en Bataafse stroommossel zich er weer thuis gaan voelen. En wie weet gaan we zelfs icoonsoorten als de visarend, zwarte ooievaar en otter opnieuw kunnen begroeten: symbolen voor een Maas vol gevarieerd leven.

Bekijk op de interactieve kaart waar we deze maatregelen toepassen.  

Naar de interactieve kaart

Naar de nieuwsbrief 'Maatregelen Kaderrichtlijn Water Maas'