Ingenieursbureau Arcadis werkt op dit moment in opdracht van Rijkswaterstaat verschillende maatregelen uit voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit in en langs de Maas. Voor 7 locaties is eerder een zogenoemde Kennisgeving Voornemen en Participatie gepubliceerd, waaronder Oever Laak in de gemeente Maasgouw. De brede omgeving kon daarop tot en met 26 september 2023 meedenken.

Ligging
Het maatregelgebied ligt in de binnenbocht van de Grensmaas en loopt van het buurtschap Laak tot aan Stevensweert. Het bestaat uit twee delen: het zuidelijke traject van rivierkilometer 58,0 tot 59,1 (lengte 1,1 km) en het noordelijke traject van 59,5 tot 61,4 met een lengte van 1,9 km.

Afstemming
In 2020 is Rijkswaterstaat het initiatief voor deze maatregel gestart, in overleg met onder meer de gemeente Maasgouw, Natuurmonumenten en waterschap Limburg. Ook zijn bij  particuliere grondeigenaren en andere direct belanghebbenden relevante aandachtspunten over het gebied opgehaald. 

Oplossingsrichting
Rijkswaterstaat wil op deze Maasoevers de stenen oeverbekleding waar dat kan verwijderen. Afkalving en aanzanding krijgen dan weer zoveel mogelijk de ruimte om een geleidelijke overgang van water naar land te boetseren. De rivierstrandjes van vroeger komen gedeeltelijk terug. Zo zagen de flanken van de Maas eruit voordat ze werden vastgelegd met steen. Dat was ook het natuurlijke leefgebied van planten en dieren die in het riviersysteem thuishoren.

Doelsoorten zijn vissen als de bittervoorn en driedoornige stekelbaars en bij de planten zien we in de beginfase vaak dat pioniersoorten als slijkgroen en bruin cypergras in de oeverzone opduiken. Bij de waterinsecten kan gedacht worden aan kokerjuffers en de libellesoort variabele waterjuffer.

Ter hoogte van Kasteel Walburg is het de bedoeling de stenen minder diep weg te halen om de afkalving te beheersen.

Om diezelfde reden zijn op een aantal plekken ingebouwde dammetjes in de oever voorzien, zoals bij de gewenste  aantakking van de Teggerseplas aan de Maas, als onderdeel van de plannen voor Geul Laakerweerd. Dat is een andere ecologische maatregel die Rijkswaterstaat in dit gebied wil gaan realiseren en die onder dezelfde Kennisgeving Participatie valt als Oever Laak.

Een deel van het zuidelijke traject van Oever Laak, langs de Laakerweerd.  Foto: ©Studio Retouched

Welke locaties vallen nog meer onder deze Kennisgeving?
Drie andere locaties uit de Kennisgeving liggen eveneens in de gemeente Maasgouw: Geul Molensteen, Geul Brandt en Oever Brandt-Visvijver. De overige zijn Geul Hansummerweerd-Oude Maasarm in de gemeente Roermond en Geul De Weerd-Reuver in de gemeenten Beesel en Peel en Maas. Meer informatie over die maatregelen is te vinden via de klikbare kaart.

Volgende stappen
Ingenieursbureau Arcadis stelt de komende tijd voor alle 7 maatregelen een ontwerpnotitie op en houdt daarbij zo goed mogelijk rekening met eventuele archeologische, landschappelijke en cultuurhistorische waarden, beschermde plant- en diersoorten en wensen uit de omgeving. De stap daarna is het publiceren van het Ontwerp Projectbesluit Omgevingswet door Rijkswaterstaat. De plannen worden dan voor iedereen openbaar toegankelijk ter inzage gelegd. In die periode is het mogelijk een zienswijze in te dienen. Als de terinzagetermijn bekend is, informeert Rijkswaterstaat daar over, onder meer via deze website.

Na publicatie van het definitieve Projectbesluit volgt de beroeptermijn. Uiterlijk december 2027 moeten de werkzaamheden zijn uitgevoerd.

Kaderrichtlijn Water
Deze maatregelen zijn onderdeel van een groter ecologisch herstel­programma voor de Maas vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Rijkswaterstaat werkt al sinds 2009 samen met andere partijen aan het natuurvriendelijk inrichten van oevers, beekmondingen en uiterwaarden langs de rivier. Zo ook in de regio Maasgouw, waar onder leiding van het waterschap Limburg eind 2022 de vispassage ‘Verlengde Oude Maas’ is opgeleverd. En aan de westkant van de gemeente ligt de natuurvriendelijke oever Koningssteen. Verder staat in deze regio voor de komende jaren nog de monding Thornerbeek/Panheelderbeek op het KRW-programma.

Meer weten?
Meer informatie over de maatregelen van Rijkswaterstaat voor ecologisch herstel van de Maas is te vinden op www.rijkswaterstaat.nl/maasoevers, via de nieuwsbrief en in deze brochure. Of bel voor vragen met de publieksinformatielijn van Rijkswaterstaat 0800-8002 (gratis).