Bijna alle vissen zwemmen heen en weer tussen verschillende wateren. Dat doen ze om te paaien, op te groeien, te foerageren of te overwinteren. Bij trekvissen geldt ook nog eens dat hun levenscyclus deels in zoet en deels in zout water plaatsvindt. In de loop der jaren hebben we veel barrières voor vissen opgeworpen in onze wateren, om de hoogwaterveiligheid te vergroten en de rivier beter bevaarbaar te maken. Stuwen en gemalen zijn goed voor de scheepvaart en tegen overstromingen, maar slecht voor migrerende vissen. Vispassages zijn bedoeld om de barrières te passeren.

Vispassages zijn constructies in stuwen of gemalen die ervoor zorgen dat migrerende vissoorten toch langs barrières in waterlopen kunnen. Ze helpen bijvoorbeeld een hoogteverschil stapje voor stapje te overbruggen. Voorbeelden zijn de Haringvlietdam en de Afsluitdijk. Rijkswaterstaat maakt deze barrières ‘visvriendelijker’. Zo wordt de Haringvlietsluis op een kier gezet om vissen door te laten.

Vispassages zetten we vooral in bij stuwen en dammen en de overgang tussen verschillende wateren. De maatregel passen we dan ook vaak toe op plekken waar rijkswateren overgaan in regionale wateren, of waar zoet water grenst aan zout water. Er zijn in de rijkswateren inmiddels meer dan 55 vispassages. In totaal maken we er 93, in samenwerking met de waterschappen. Daarbovenop leggen waterschappen er nog enkele honderden aan door heel Nederland.

Verschillende tellingen bij vispassages wijzen op een gunstig effect op de visstand. We tellen er steevast meer vis dan vóór de vispassage. Vispassages zijn bovendien snelwegen voor flora en fauna. Ze helpen ook plantenzaden en waterdiertjes zoals libellelarven zich over een groter gebied te verspreiden. Zo dragen de constructies bij aan een gezond ecosysteem met een gevarieerdere visstand.

Bij de aanleg van vispassages gebruiken we zo min mogelijk materiaal en gebruiken we stoffen die heel lang meegaan zodat onderhoud en reparaties minimaal zijn. Ook bouwen we met de natuur. Door rekening te houden met de stroming blijft de bedding in de passage intact en hoeven we hem niet op gezette tijden uit te baggeren.