Toelichting schetsontwerp Moerbergse Waard

Herstellen van riviernatuur 

De natuur in en rond rivieren vervult een belangrijke rol in Nederland. Onze rivieren zijn een leefgebied voor veel planten en dieren, leveren drinkwater voor de mens, beregeningswater voor de landbouw en vormen een waterbuffer in natte én droge tijden. Maar de riviernatuur is de afgelopen eeuwen flink achteruitgegaan ten gunste van veiligheid, scheepvaart en ander menselijk ingrijpen. Soorten planten en dieren verminderden in aantal of verdwenen zelfs. Dat betekent dat de biodiversiteit afnam. Dat moet anders.  Daarom zetten we ons in om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is een van de programma’s die helpen de natuur te herstellen.  

Aantakken geïsoleerde plas (strang) en optimaliseren van natuurvriendelijke oevers 

De uiterwaard Moerbergse Waard ligt op de rechteroever van de Lek en ten westen van Wijk bij Duurstede. De uiterwaard ligt tussen stuw Hagestein (benedenstroomse stuk van de Lek) en de kruising met het Amsterdam-Rijnkanaal (bovenstroomse stuk van de Lek). De uiterwaard is  gelegen aan de Lekdijk west, met aan de noordzijde een weidelandschap (binnendijks). Direct aan de benedenstroomse zijde van de uiterwaard is de toegangsweg tot de veerpont, waar de noordzijde van de rivier met de zuidzijde verbonden is door de veerpont.

In het gebied ligt een restgeul. Deze is vanuit kleiwinning ontstaan en door de jaren heen veranderd in een langwerpige plas; die bij hoogwater overstroomt. De plas is volledig omringd met een bosstrook van wilgen. Het gebied is onderdeel van Natuurnetwerk Nederland, maar geen Natura 2000-gebied of onderdeel van andere beleidsmatige begrenzingen voor natuur.

Strang 

Voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit is een  waterverbinding met de rivier als leefgebied voor vissen, onderwaterdiertjes en waterplanten belangrijk. Dit is onder meer te bereiken door het realiseren van een strang. Een strang is een nevengeul die slechts aan één zijde is aangetakt aan de rivier. Een strang zorgt voor luwe plekken in de uiterwaard. Elke strang die gerealiseerd wordt kan er anders uitzien, afhankelijk van de situatie.  

Natuurvriendelijke oevers 

Natuurvriendelijke oevers zijn oevers waar de natuur de ruimte krijgt. Afhankelijk van waar we de oever herstellen, ziet hij er anders uit. Van een licht glooiende oever vol met vegetatie, geschikt voor bijvoorbeeld libellen en rietvogels, tot een steile onbegroeide wand langs de rivier waarin karakteristieke vogelsoorten zoals de oeverzwaluw of de ijsvogel geschikte broedplekken vinden. En alles daartussenin.

Het schetsontwerp  en voorlopig ontwerp

Het toekomstbeeld van de aantakking van de geïsoleerde plas en de ontwikkeling van een natuurvriendelijke oever binnen de Moerbergse Waard is te zien in het schetsontwerp. Op dit moment zitten we in de ontwerpfase van het voorlopig ontwerp (VO). In de totstandkoming van het VO worden er gesprekken gevoerd met de direct belanghebbenden en partijen die een reactie hebben gegeven en/of vragen hebben gesteld. Hierbij zijn direct belanghebbenden bijvoorbeeld overheden en grondeigenaren. Ideeën en suggesties worden meegenomen in het ontwerpproces en beoordeeld op haalbaarheid en realiseerbaarheid binnen de kaders van het project. Deze webpagina wordt bijgewerkt wanneer er meer informatie beschikbaar is over het VO. 

Ontwerp Moerbergse Waard 

Het is de bedoeling om de geïsoleerde plas te verbinden met de rivier. Dat doen we door het aanleggen van een 860 meter lange strang. We onderzoeken nog de mogelijkheid om een natuurvriendelijke oever van 800 meter voorlangs de Moerbergse Waard mee te nemen in het ontwerp. Aan de bovenstroomse zijde van de Moerbergse Waard  is het voornemen een duiker te plaatsen voor doorspoeling van vers water in de uiterwaard. De stenen langs de oevers zullen zoveel mogelijk worden weggehaald en er worden natuurvriendelijke oevers gerealiseerd. Op die plekken plaatsen we rivierhout om de biodiversiteit langs de oevers te stimuleren.