Toelichting schetsontwerp Ossenwaard

Herstellen van riviernatuur 

Rivieren hebben een belangrijke rol in Nederland. Ze bieden leefgebied aan planten en dieren, leveren drinkwater aan de mens, beregeningswater aan de landbouw en vormen een waterbuffer in natte én droge tijden. Maar de riviernatuur is de afgelopen eeuwen flink achteruitgegaan door scheepvaart en ander menselijk ingrijpen. Soorten planten en dieren verminderden in aantal of verdwenen zelfs. Dat betekent dat de biodiversiteit afnam. Dat moet anders. Daarom zetten we ons in om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is een van de programma’s die helpt de riviernatuur te herstellen.  

Ossenwaard: Realiseren van ondiepe waterzones en lagunes in de vorm van natuurvriendelijke oevers 

De Ossenwaard is een schiereiland in het midden van de Lek, tussen Vianen en Schalkwijk. Aan de westzijde van de uiterwaard ligt het Stuwpand Hagestein. Veranderingen in de waterstand hebben invloed op de boven- en benedenstroom van de rivier. Bovenstrooms van Stuwpand Hagestein is de rivier gestuwd. Hierdoor heeft de rivier benedenstrooms van dit Stuwpand een lager waterpeil vergeleken met de bovenstroomse zijde.  

Het gebied is gedeeltelijk onderdeel van de gemeente Vijfheerenlanden, maar ligt dichter bij de oever van de gemeente Houten. De uiterwaard is vooral te herkennen aan de weilanden in combinatie met klimmend groen zoals struweel en rietkragen. Het eiland is in het verleden grotendeels gebruikt voor de opslag en productie van een steenfabriek.

Natuurvriendelijke oevers 

Natuurvriendelijke oevers geven de natuur de ruimte. Afhankelijk van waar we de oever herstellen, ziet deze er anders uit. Van een licht glooiende oever vol met vegetatie, geschikt voor bijvoorbeeld libellen en rietvogels, tot een steile onbegroeide wand langs de rivier waarin vogelsoorten zoals de oeverzwaluw of de ijsvogel geschikte broedplekken vinden.

Het schetsontwerp en voorlopig ontwerp

Het toekomstbeeld van de natuurvriendelijke oeverontwikkeling binnen de Ossenwaard kunt u zien in het schetsontwerp. Op dit moment zitten we in de ontwerpfase van het voorlopig ontwerp (VO). In de totstandkoming van het VO worden er gesprekken gevoerd met de direct belanghebbenden en partijen die een reactie hebben gegeven en/of vragen hebben gesteld. Hierbij zijn direct belanghebbenden bijvoorbeeld overheden en grondeigenaren. Ideeën en suggesties worden meegenomen in het ontwerpproces en beoordeeld op haalbaarheid en realiseerbaarheid binnen de kaders van het project. Deze webpagina wordt bijgewerkt wanneer er meer informatie beschikbaar is over het VO. 

Ontwerp Ossenwaard 

Het is de bedoeling om circa 720 meter oever van de KRW-opgave aan te passen. De aanpassing gebeurt door een verondieping van de waterzone voor de huidige oever te realiseren. Door het aanbrengen van zand ontstaan onderwatereilanden, die het grootste deel van het jaar onder de waterspiegel liggen. Hierdoor ontstaat er ondiep, stromend water. De lagune die tussen de onderwatereilanden en de oever ontstaat, bestaat uit ondiep water met voldoende luwte zodat de oever van de Ossenwaard beschermd wordt tegen scheepvaartgolven. Daarnaast biedt deze ondiepe lagune de flora en fauna die in het water leeft beschutting. Dit trekt wieren, algen en mossen aan en daarmee ook andere dieren aan.