Herstellen van riviernatuur 

De natuur in en rond rivieren heeft een belangrijke rol in Nederland. Onze rivieren zijn een leefgebied voor veel planten en dieren, leveren drinkwater voor de mens, beregeningswater voor de landbouw, en vormen een waterbuffer in natte én droge tijden. Maar door scheepsvaart, veiligheid en ander menselijk ingrijpen ging de riviernatuur de afgelopen eeuwen flink achteruit. Planten- en diersoorten verminderden  in aantal of verdwenen zelfs. Dat betekent dat de biodiversiteit afnam. Dat moet anders. Daarom zetten we ons in om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is een van de programma’s die er zijn om de natuur te herstellen. 

Rijsselsche Waarden: aanbrengen van natuurvriendelijke oevers 

Uiterwaard Rijsselsche Waarden ligt aan de oostelijke oever van de IJssel, ten noorden van Zutphen. De uiterwaard wordt bovenstrooms begrensd door het Twentekanaal (Zutphen-Enschede), en gaat in het noorden over in de Ravenswaarden. Het gebied is onderdeel van het Natura 2000-gebied Rijntakken, het Gelders Natuurnetwerk (GNN) en de Groene Ontwikkelingszone van de provincie Gelderland. De natuur in het gebied bestaat voor een groot deel uit agrarisch grasland, afgewisseld met meer natuurlijk grasland, zachthoutooibos, en waterplassen met oeverbegroeiingen van riet en andere moerasplanten.  

Voor het verbeteren van de waterkwaliteit zonder de natuur te beschadigen is het creëren van een ondiep stromende leefomgeving voor vis, ongewervelde dieren (zoals waterkevers en watervlooien) en waterplanten belangrijk. Een belangrijke maatregel om dit doel te bereiken is de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Een natuurvriendelijke oever is een meer geleidelijke overgang van water naar land. Elke versteende oever die we herstellen, gaat er anders uitzien. Van een licht glooiende oever vol met planten en grassoorten, geschikt voor bijvoorbeeld libellen en rietvogels, tot een steile onbegroeide wand langs de rivier waarin vogelsoorten zoals de oeverzwaluw of de ijsvogel geschikte broedplekken vinden. En alles daartussenin.  

Het schetsontwerp  

De locaties van de natuurvriendelijke oevers in de Rijsselsche Waarden die we op het oog hebben kunt u zien in het schetsontwerp. Op dit moment zitten we in de ontwerpfase. Dat betekent dat er afgelopen tijd gesprekken zijn gevoerd met verschillende mensen die met het gebied te maken hebben, waaronder ook de grondeigenaren. De verschillende wensen, mogelijkheden en onmogelijkheden zijn in het schetsontwerp verwerkt. 

Ontwerp Rijsselsche Waarden 

Het is de bedoeling om ongeveer 1,025 km natuurvriendelijke oevers te realiseren. Hiervoor hebben we twee mogelijke locaties op het oog. Het soort natuurvriendelijke oever zal grotendeels bestaan uit een flauwe, zandige oever met een steilrand. De keuze voor het soort oever op een bepaalde plek is gebaseerd op ruimtebeslag, grondeigendom, rivierknelpunten, binnen- of buitenbocht en overige aandachtspunten die uit onderzoeken naar voren zijn gekomen.  

Het vervolg 

Na het schetsontwerp werken we het plan in detail uit tot een voorlopig ontwerp. Het schetsontwerp kan nog veranderen. Het ontwerp moet goed uit te voeren zijn, duurzaam, betaalbaar en de invloed op de natuur en omgeving moet minimaal zijn.  

Planning 

Voor de Rijsselsche Waarden is de planning dat het voorlopige ontwerp in augustus 2025 gereed is. Er wordt gestreefd het project in 2027 af te ronden.  

Bijlage - Omgeving in beeld 

Tijdens het ontwerpen van riviernatuur houden we rekening met verschillende aspecten. Zo komen we tot het best passende ontwerp voor de omgeving. Om een idee te geven hebben we kaarten bijgevoegd van de omgeving Rijsselsche Waarden.  De kaarten zijn via deze link te bekijken.